“`html

ABD-Çin Tarife Anlaşması: Piyasalarda Etkiler ve Yatırımcı Davranışları

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Çin arasında sağlanan geçici tarifelerin, piyasalardaki baskıyı biraz olsun azalttığı görülüyor. Ancak, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa Birliği (AB) hakkında yapmış olduğu yeni tarife açıklamaları, yatırımcıların risk alma isteğini azaltırken, güvenli liman olarak kabul edilen varlıklara yönelimi artırdı.

Trump, 1 Haziran itibarıyla AB’ye %50 oranında yeni bir tarife uygulanmasını önerdi. Bu açıklamalarıyla, iki taraf arasında herhangi bir anlaşma çabası olmadığını belirtti. Trump, AB’nin yıllar içinde ABD’ye zarar verdiğini iddia ederek, görüşmelerin yavaş ilerlemesini eleştirdi.

Uzmanlar, Trump’ın tarife politikalarındaki belirsizliğin küresel piyasalarda dalgalanmalara neden olduğunu ve bu durumun fiyat hareketlerine doğrudan yansıdığını ifade ediyor.

ABD Merkez Bankası (Fed) ise, tarifelerin global ekonomiye etki edip etmeyeceği konusunda endişeleri artırıyor. Bazı Fed yetkilileri, ek gümrük vergilerinin enflasyona baskı yapabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.

Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, yıl sonuna kadar faiz indirimini masadan kaldırmadığını belirtirken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee ise kısa vadede faiz indirimine gidilmesinin güç olduğunu söyledi. St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem ise, artan enflasyon beklentilerinin ekonomik istikrarı tehdit edebileceğine dikkat çekti.

Öte yandan, Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı Gita Gopinath, ABD’nin büyük bütçe açığını azaltma gerekliliğine vurgu yaptı.

Kanada’daki G7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları Zirvesi’nden sonra yayımlanan ortak bildiride, karşılaşılan küresel zorluklar karşısında ortak politika hedeflerinin sürdürülmesi gerektiği üzerinde duruldu.

Gelecek hafta Fed Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) tutanakları başta olmak üzere, ABD’de büyüme verileri ve kişisel tüketim harcamaları gibi veriler yatırımcıların dikkatinde olacak.

Bu verilerin ışığında, ABD 10 yıllık tahvil faizleri haftayı %4,52 ile %8 baz puan artışla kapatırken, dolar endeksi %2 değer kaybederek 99,1’e geriledi.

Platin Değer Kazanıyor

Değerli metaller, Trump’ın tekrar gündeme getirdiği gümrük vergisi tehdidine rağmen değer kazançları sağladı. Altının ons fiyatı, ABD’nin mali durumuna dair endişeler ve ticaret savaşlarının derinleşmesi kaygıları ile yatırımcıların yüzünü güldürdü. ABD ile Çin arasında sağlanan geçici tarife anlaşmasının etkisiyle düşen altın fiyatları, bu hafta belirsizliklerin artmasıyla tekrar yükselişe geçerek %4,78 kazanç sağladı.

Öte yandan, platinin ons fiyatı 1096,4 dolara çıkarak iki yılın en yüksek seviyesine ulaşmayı başardı.

Yıl başından bu yana %21,1 değer kazanarak yükselişine devam eden platinin, özellikle Çin’den gelen talep ve arz endişeleri ile desteklenmektedir. Nisan ayında, Çin’in platin ithalatı, önceki yıla göre %47 artış göstererek son bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Analistler, 2025 yılında platinin üst üste üçüncü kez arz açığı verebileceğini öngörüyor. Bu değerli metalin altına kıyasla daha uygun fiyatlı olması, yatırımcıların ilgisini çekiyor.

Paladyumun ons fiyatı ise, bu haftayı tamamlayarak ons başına 1042 dolara ulaştıktan sonra yeniden 1000 doların altına gerileyerek işlem gördü.

Tüm bu gelişmeler doğrultusunda, değerli metallerin genel fiyatları arttı. Platinin fiyatı %10,8, paladyumun fiyatı %3,6 ve gümüşün fiyatı %3,8 artış gösterdi.

Çin’den Baz Metallere Faiz İndirimi Destek

Baz metal fiyatları, ABD dolarının değer kaybetmesi ve Çin’in ekonomik canlanma adımları ile birlikte yükselişe geçti.

Çin Merkez Bankası, 20 Mayıs tarihinde bir yıllık kredi faiz oranını %3,10’dan %3’e, beş yıllık oranını ise %3,60’tan %3,50’ye düşürerek Ekim 2024’ten bu yana ilk kez faiz indirimi uyguladı.

Bu durum, dünyanın en büyük bakır tüketicisi konumundaki Çin’de talep artışı beklentisini artırarak, diğer baz metallere de pozitif etki sağladı.

Buna ek olarak, Morgan Stanley, Çin ekonomisi için 2025 büyüme tahminini %4,2’den %4,5’e, 2026 yılı büyüme tahminini de %4’ten %4,2’ye yükseltti.

Tüm bu gelişmeler ışığında, bu hafta bakır fiyatları %6,1, kurşun %1,6, alüminyum %1,4, çinko %1,3 ve nikel %0,4 oranında artış gösterdi.

OPEC+ Zirvesi Gözler Önünde

Petrol fiyatları, tamamlanan haftada, başta İran ile ABD arasındaki nükleer müzakereler olmak üzere jeopolitik gelişmelerle dalgalı bir seyir sergiledi.

İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine yönelik olası saldırı hazırlıkları hakkında çıkan haberler, petrol fiyatlarını yükseltirken, diplomasi olasılığının artmasıyla birlikte fiyatlar geriledi. OPEC’in üçüncü büyük üreticisi olan İran’a yönelik çatışma riskinin azalması, piyasalarda arzla ilgili endişeleri hafifletti.

OPEC ve Rusya’nın öncülüğündeki OPEC+ grubu, 1 Haziran’daki toplantısında üretim artışını masaya yatıracak. Görüşmelerde, Temmuz ayı itibarıyla günlük 411 bin varil ek üretim senaryosu değerlendiriliyor.

Analistler, olası bir üretim artışının hayata geçirilmesi durumunda OPEC+ grubunun fiyat odaklı stratejilerden vazgeçerek pazar payını koruma yoluna gideceğine inanıyor.

Bunun yanı sıra, ABD Enerji Enformasyon İdaresi’nin (EIA) raporuna göre, geçen hafta ABD’deki ticari ham petrol stokları piyasa tahminlerini aşarak, 1 milyon 300 bin varil artış kaydetti. Bu durum, arz fazlası ve zayıf talep endişelerini artırarak petrol fiyatlarının düşmesine katkı sağladı.

Son gelişmeler sonucunda, bu hafta brent petrolün varil fiyatı %0,7 oranında değer kaybı yaşarken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın fiyatı da %0,6 düştü.

Tarım Emtialarında Dalgalanmalar

Tarım emtialarındaki fiyat değişimleri, geçtiğimiz hafta jeopolitik olaylar ve tarife fiyatlamaları ile etkilendi. Yatırımcılar Çin’in teşvik adımları ve ormansızlaşma yasası üzerine gelen güncellemeleri dikkatle izliyor.

Avrupa Komisyonu, yeni ormansızlaşma karşıtı yasa tasarısında yalnızca Belarus, Myanmar, Kuzey Kore ve Rusya’dan ithal edilen ürünlerin “yüksek riskli” olarak kabul edilip sıkı denetime tabi tutulacağını belirtti.

Brezilya ve Endonezya ise “standart riskli” kategorisinde yer alarak daha hafif bir denetim sürecine girecek. Ayrıca, Çin Tarım Bakanlığı, tarımsal afetleri önlemek ve yardımcı olmak amacıyla merkezi bütçeden 1,4 milyar yuan (yaklaşık 194,4 milyon dolar) kaynak ayırdığını açıkladı.

Tüm bu gelişmeler sonucunda, Chicago Ticaret Borsası’nda soya fasulyesi fiyatları %1, mısır ve buğday fiyatları ise %3,5 oranında artış gösterdi. Pirinç fiyatları da %2,8 yükseldi. Ancak, kahve fiyatları, Brezilya’daki mayıs ayı itibarıyla başlayan hasat nedeniyle arz artışı beklentileri ile düşüş kaydetti.

ABD’de faaliyet gösteren Intercontinental Exchange’te libre bazında şekerde %1,2 ve pamukta %2,2 artış yaşandı. Kahve fiyatları ise %1,6 azaldı. Kakao fiyatı ise ton başına %9,5 düşüş gösterdi.

“`